خواص زنجبیل؛ ۱۲خاصیت مهم زنجبیل برای مغز و بدن

خواص زنجبیل

به‌عنوان یکی از پراستفاده‌ترین چاشنی‌های غذا که امروزه در جهان استفاده می‌شود، جای تعجب ندارد که خواص زنجبیل قابل‌توجه است. با طعم تند و خواص بلندبالایش، ریشه زنجبیل دارای خواص غذایی متعددی می‌باشد، ادویه‌ای بی‌نظیر بوده و استفاده از آن آسان است. زنجبیل با همه‌چیز در ارتباط است، از مبارزه با بیماری‌های حرکتی تا عملکرد بهتر مغز!

خواص زنجبیل به خاطر آنتی‌اکسیدان‌ها و خواص ضدالتهابی و محتوای ترکیبات تراپیوتیک (Therapeutic) آن مانند گینگرول (Gingerol)، شوگائول (Shogaol)، پارادول (Paradol) و زینگرون (Zingerone)  می‌باشد.

خب زنجبیل برای چه چیزی خوب است و چه طور می‌توان آن را به رژیم غذایی اضافه کرد؟

زنجبیل در اشکال مختلف تازه، خشک‌شده، کپسول و آب آن در دسترس است. افزودن ریشه زنجبیل به رژیم غذایی آسان است و می‌تواند جنبه درمانی داشته باشد. در این نوشته چیزی که شما نیاز دارید تا در مورد این افزودنی بی‌نظیر بدانید و اینکه چطور از خواص بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید آورده شده است.

زنجبیل و ریشه آن چیست؟

زنجبیل که در زبان انگلیسی به آن گینگر (Ginger) می‌گویند یک گیاه گل‌دار است که رابطه نزدیکی با تارمریک (Turmeric)  و کارداموم (Cardamom) دارد. ساقه زیرزمینی گیاه زنجبیل معمولاً به ریشه زنجبیل معروف است و به خواص درمانی‌اش مشهور می‌باشد.

خواص زنجبیل برای بدن انسان به‌خوبی مستند شده و برای هزاران سال از آن برای درمان‌های طبیعی استفاده می‌شده است. درواقع متون چینی، رومی، یونانی، عربی و سانسکریت استفاده از ریشه زنجبیل را برای کمک به بهبود سلامتی مستند کرده‌اند.

این خواص می‌توانند در زنجبیل تازه، پودر زنجبیل یا کپسول آن یا حتی روغن آن یافت شوند و این‌ها بازه گسترده‌ای از خواص زنجبیل را در خود دارند. خواص ریشه زنجبیل شامل مبارزه با عفونت تا کاهش کلسترول و کمک به کاهش وزن می‌باشد. روشن است که اضافه کردن ریشه زنجبیل به رژیم غذایی می‌تواند اثرات قدرتمندی روی سلامتی داشته باشد.

 مواد مغذی زنجبیل 

زنجبیل حاوی گروه متفاوتی از ویتامین‌ها و مواد غذایی مهم می‌باشد. زنجبیل همچنین حاوی گینگرول (ترکیبی با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی که با بسیاری از خواص بی‌نظیر مربوط به سلامتی در ارتباط است) می‌باشد.

۱۰۰ گرم زنجبیل خام به‌طور تقریبی حاوی موارد زیر است:

• ۸۰ کالری
• ۱۷.۸ گرم کربوهیدرات
• ۱.۸ گرم پروتئین
• ۰.۷ گرم چربی
• ۲ گرم فیبر
• ۴۱۵ میلی‌گرم پتاسیم (۱۲ درصد نیاز روزانه)
• ۰.۲ میلی‌گرم مس (۱۱ درصد نیاز روزانه)
• ۰.۲ میلی‌گرم منگنز (۱۱ درصد نیاز روزانه)
• ۴۳ میلی‌گرم منیزیم (۱۱ درصد نیاز روزانه)
• ۸ میلی‌گرم ویتامین C (8 درصد نیاز روزانه)
• ۰.۲ میلی‌گرم ویتامین ب ۶ (۸ درصد نیاز روزانه)
• ۰.۷ میلی‌گرم نیاسین (۴ درصد نیاز روزانه)
• ۳۴ میلی‌گرم فسفر (۳ درصد نیاز روزانه)
• ۰.۶ میلی‌گرم آهن (۳ درصد نیاز روزانه)

 علاوه بر این زنجبیل حاوی مقادیر کمی کلسیم، روی، اسید پانتوتنیک، ریبوفلاوین و تیامین است.

چون اکثر مردم مقادیر خیلی کمی از زنجبیل مصرف می‌کنند، باید به خاطر داشته باشید که زنجبیل باید با دیگر غذاهای مختلف حاوی مواد مغذی ترکیب شود تا نیاز غذایی روزانه شمارا تأمین کند.

۱۲ خاصیت زنجبیل

• کمک به درمان تهوع

شاید زنجبیل به‌طور تاریخی شناخته‌شده‌ترین خوراکی (به دلیل توانایی آن در درمان تهوع و استفراغ) برای درمان طبیعی دریازدگی و تهوع صبحگاهی باشد. نگاهی به نتایج ۱۲ پژوهش شامل ۱۲۷۸ زن باردار نشان می‌دهد که زنجبیل در کاهش نشانه‌های حالت تهوع (با حداقل خطر اثرات جانبی) مؤثر است. به‌علاوه دیگر مطالعات دانشگاه مرکز پزشکی روچستر (University of Rochester Medical Center) نشان داد که زنجبیل به کاهش بیماری تهوع در بیمارانی که شیمی‌درمانی می‌شوند کمک می‌کند.

• مبارزه با عفونت‌های قارچی

عفونت‌های قارچی طیف وسیعی از بیماری‌ها را سبب می‌شوند. خوشبختانه زنجبیل به کشتن قارچ‌های بیماری‌زا به دلیل دارا بودن خواص ضد قارچی‌اش کمک می‌کند.

در یک مطالعه دانشگاهی خارج از ایران مشخص‌شده که عصاره زنجبیل برای مقابله با دو نوع مخمر که معمولاً سبب عفونت‌های قارچی در دهان می‌شوند مؤثر است. مطالعه‌ای دیگر در مورد بیماری‌های قارچی، اثرات ضد قارچ ۲۹ گونه گیاهی را بررسی و مشخص کرد که زنجبیل مؤثرترین گیاه در از بین بردن قارچ‌ها است.

• محافظت در برابر زخم معده

زخم معده‌ها زخم‌های دردناکی هستند که در لایه محافظ جداره معده ایجاد شده و سبب علائمی مانند دل‌درد، خستگی، سوزش معده و مشکلات شکم می‌گردند.

یافته‌های چندین مطالعه حاکی از آن است که زنجبیل می‌تواند به جلوگیری از شکل‌گیری زخم معده کمک کند. درواقع مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۱ روی حیوانات نشان داد که پودر زنجبیل در برابر زخم معده ناشی از آسپرین توسط کاهش سطوح پروتئین‌های التهاب زا و جلوگیری از فعالیت آنزیم‌های مربوطه به ایجاد زخم معده، از بدن محافظت می‌کند.

• کاهش درد پریود

متأسفانه معمولاً مشکلات ناخوشایندی مانند گرفتگی دوره‌ای ماهیچه‌ها و سردردها در دوره پریود بسیاری از زنان وجود دارد. درحالی‌که برخی از زنان برای جلوگیری از این علائم به خوددرمانی روی می‌آورند، درمان‌های طبیعی مانند زنجبیل می‌توانند سبب کاهش درد عادت ماهانه شوند. مطالعه‌ای که در ژورنال درمان جایگزین و متفاوت منتشر شد (Journal of Alternative and Complementary Medicines) نشان می‌دهد که زنجبیل درد پریود را به‌اندازه داروهای شیمیایی مانند ایبوپروفن و اسید مفانامیک کاهش می‌دهد. مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۰۹ یافته‌های مشابهی را نشان داده و گزارش می‌دهد که زنجبیل طول مدت درد و مقدار آن را کاهش می‌دهد.

• احتمال جلوگیری از رشد سرطان

یکی از مؤثرترین خواص زنجبیل خواص ضد سرطانی آن است و این به خاطر وجود ترکیب قدرتمند ۶-gingerol می‌باشد.

مطالعه‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهند که زنجبیل و اجزای آن می‌توانند در جلوگیری از رشد و توسعه سلول‌های سرطانی تخمدان، لوزالمعده و پروستات مؤثر باشند.  هرچند تحقیقات بیشتری لازم است تا چگونگی جلوگیری از سرطان و ارتباط آن با انسان را برای زنجبیل معین کند.

• تنظیم قند خون

قند بالای خون می‌تواند عامل بسیاری از نشانه‌های منفی از تکرر ادرار گرفته تا سردردها (شامل میگرن) و احساس عطش شود. اگر قند خون به حال خود رها شود، حتماً می‌تواند سبب افزایش مشکلات جدی نظیر آسیب‌های عصبی و جلوگیری از بهبود جراحات گردد.

تحقیقات نشان می‌دهد که زنجبیل به عملکرد نرمال قند خون برای جلوگیری از اثرات جانبی آن کمک می‌کند. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ روشن‌شده که مصرف زنجبیل قند خون سریع (fasting blood sugar) را تا ۱۲ درصد کاهش و کنترل قند خون بلندمدت (long-term blood sugar) را تا ۱۰ درصد بهبود می‌دهد.

• بهبود درد مفاصل و ماهیچه‌ها

به خاطر خواص ضدالتهابی زنجبیل اضافه کردن آن به رژیم غذایی شما می‌تواند به درمان دردهای ماهیچه‌ای و آرتریت مربوط به مفاصل کمک کند.

یک مطالعه نشان داده است که مصرف روزانه زنجبیل در میان‌مدت و بلندمدت به کاهش درد ماهیچه‌هایی که به دلیل صدمه حین ورزش ایجادشده است می‌انجامد. مطالعه دیگری دریافت عصاره زنجبیل به کاهش درد زانو کمک کرده و نیاز برای درمان درد را در افراد مبتلابه آرتروز کاهش می‌دهد.

• کاهش سطح کلسترول

از ایجاد صفرا تا تولید هورمون‌ها، کلسترول برای سلامتی بدن ضروری است. هرچند سطوح بالای آن در خون می‌تواند سبب انسداد و افزایش ریسک بیماری‌های قلبی ‌شود.

یکی از بزرگ‌ترین خواص زنجبیل توانایی آن در ایجاد سطوح طبیعی کلسترول و تری گلیسیرین می‌باشد که به کاهش خطرات مشکلات قلبی شما منجر می‌گردد.

مطالعه‌ای در دانشگاه علوم پزشکی بابل دریافت، زنجبیل قادر به کاهش LDL به‌طور محسوس و افزایش HDL می‌باشد. همچنین مطالعه‌ای روی حیوانات نشان داد که زنجبیل تقریباً در کاهش کلسترول (بهبود نشانه‌های کلسترول) مانند اتورواستاتین (Atorvastatin، درمان عمومی که برای کلسترول خون بالا) مؤثر بود.

• بهبود عملکرد مغز

بیماری‌های عصبی پیش‌رونده‌ای مانند آلزایمر و پارکینسون با تنش اکسیداتیو (Oxidative Stress) و التهابات مزمن در مغز ارتباط دارند.

 مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌ها و تأثیر بالای خواص ضدالتهابی آن‌ها این باور را ایجاد کرده که زنجبیل نقش مهمی در سلامتی مغز بازی می‌کند.

یافته‌های چندین پژوهش روی حیوانات نشان می‌دهند که عصاره زنجبیل می‌تواند با پیر شدن مغز و زوال عقل مقابله کند. مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۱۲ نشان می‌دهد که عصاره زنجبیل به بهبود عملکرد شناختی و تمرکز در زنان میان‌سال کمک می‌کند.

• مبارزه با آلودگی‌های باکتریایی

 علاوه بر خواص ضد قارچ، زنجبیل دارای خواص ضد باکتریایی نیز می‌باشد. باکتری‌های بیماری‌زا معمولاً عوامل پشت پرده مشکلاتی نظیر عفونت‌های ادراری، ذات و ریه و برونشیت هستند.

مطابق با یک تست آزمایشگاهی، ترکیبات موجود در زنجبیل می‌توانند به جلوگیری از رشد گونه‌های خاصی از باکتری‌ها که سبب بیماری لثه می‌شوند کمک کنند. مطالعه آزمایشگاهی دیگری نشان می‌دهد که عصاره زنجبیل در مبارزه با گونه‌هایی از باکتری که مقاومت دارویی نشان می‌دهند، مؤثر بوده است.

• برطرف کردن التهاب

اگرچه التهاب ممکن است امری عادی تلقی شود (پاسخ دستگاه ایمنی بدن به جراحت و آلودگی میکروبی)، اعتقاد بر این است که التهاب مزمن عامل بزرگی برای گسترش بیمارهایی نظیر بیماری قلبی، اضافه‌وزن، دیابت و سرطان است.

یک پژوهش در مجله بین‌المللی پیشگیری (International Journal of Preventive Medicine) اشاره می‌کند که عصاره زنجبیل می‌تواند به جلوگیری از ایجاد نشانه‌های معینی از التهاب کمک کند. در کنار گینگرول، زنجبیل حاوی دیگر ترکیبات ضدالتهابی نظیر شوگائول (Shogaol)، پارادول (Paradol) و زینگرون (Zingerone) می‌باشد.

همچنین این احتمال وجود دارد که خواص زنجبیل به دلیل اسیدهای طبیعی موجود در آن، که منجر به رقیق شدن خون می‌شوند، شامل جلوگیری از غلظت خون (بنابراین کاهش خطر حمله قلبی) نیز می‌شود؛ اما مطالعات در این زمینه هنوز خیلی ابتدایی هستند.

• کمک به هضم مناسب

یکی از قدرتمندترین خواص زنجبیل توانایی آن برای پشتیبانی از سلامت هضم و جلوگیری از مشکلاتی نظیر سوءهاضمه (یک بیماری معمول ضعف دستگاه گوارش با علائمی مانند درد، سوزش سر دل، پریشانی و ناراحتی می‌باشد) است.

 مطابق بامطالعه‌ای در نشریه جهانی مطالعات روده و معده (World Journal of Gastroenterology) زنجبیل به بالا بردن سرعت تخلیه معده تا ۲۵ درصد در افراد مبتلابه اختلال هاضمه در مقایسه با دیگر خوردنی‌هایی که برای این کار استفاده می‌شود کمک می‌کند. حتی مطالعه‌ای دیگر به این نتیجه دست‌یافت که خوردن کپسول زنجبیل با غذا سرعت تخلیه معده را دو برابر می‌نماید.

روش مصرف زنجبیل و استفاده‌های آن

شاید شگفت‌زده شده باشید و بخواهید بدانید چطور ریشه زنجبیل را باید استفاده کرد تا خواص بالقوه آن برای سلامتی بدن را دریافت نمود. خوشبختانه ریشه زنجبیل در شکل‌های مختلف موجود است و می‌توان به‌آسانی آن را در رژیم غذایی روزانه وارد نمود.

زنجبیل تازه باید پوست نازک و درخشانی داشته باشد، به‌طوری‌که بتوان با ناخن روی آن را خراش داد. زنجبیل همچنین باید عطری تندوتیز و قوی داشته باشد. از سوی دیگر زنجبیلی که خراب باشد دارای بافتی نرم و نقاط مرطوب بوده و اگر آن را ببرید شروع به سیاه شدن در اطراف لبه‌ها می‌کند.

ریشه زنجبیل را می‌توان به‌صورت تازه یا آسیاب‌شده، آب‌گرفته شده یا ترکیب با نوشیدنی‌های موردعلاقه مصرف کرد. زنجبیل به شکل قرص و کپسول برای تأمین دوز آنتی‌اکسیدانی شما موجود است. به‌علاوه روغن زنجبیل نیز موجود بوده و می‌توان از آن به‌طور موضعی یا به‌طور خوراکی برای افزایش گینگرول (Gingerol، نوعی ضدالتهاب) استفاده نمود.

همچنین می‌توانید از زنجبیل برای ساخت یک شربت ضد سرفه خانگی هم استفاده کنید. مقداری از آن را در ظرف آب داغ ریخته و مصرف نمایید.

چطور از زنجبیل استفاده کنیم؟

ریشه زنجبیل دارای طعم تند و منحصربه‌فرد و بویی متفاوت است که آن را به افزودنی فوق‌العاده‌ای تبدیل نموده است. درواقع دستور غذاهای بسیار زیادی وجود دارد که در آن از زنجبیل می‌توان استفاده کرد، از غذاهای اصلی گرفته تا دسرها.

 زنجبیل را می‌توان به قطعات نازک برش زده و به  اسموتی‌ها یا آب سبزیجات برای افزایش خواص و طعم آن‌ها استفاده نمود. می‌توان آن را رنده کرد و به سوپ‌ها، سالادها یا شیرینی‌ها برای افزایش طعم و خواص آن‌ها اضافه کرد.

زنجبیل آسیاب‌شده را می‌توان در پخت و پخت‌وپز با اضافه کردن آن به خوراکی‌های پخته‌شده، دسرها و آب‌نبات‌ها استفاده نمود. زنجبیل طعم خوبی به سس‌ها، خورشت‌ها و گوشت‌های کبابی (به‌عنوان طعم‌دهنده پیش از پخت) نیز می‌دهد.

چای زنجبیل

یک چای لذت‌بخش زنجبیل یا آب آن، درمان طبیعی خارق‌العاده‌ای برای حالت تهوع یا یک روز پراسترس طولانی است. تهیه هردوی این نوشیدنی‌ها از زنجبیل تازه در آشپزخانه شخصی شما کار آسانی است.

به‌سادگی یک تکه ۵ سانتی‌متری از زنجبیل تازه را بشویید و به تکه‌های نازک برش بزنید. تکه‌های زنجبیل را به آب داغ اضافه نموده و ۱۰ تا ۳۰ دقیقه آن را بجوشانید (زمان موردنیاز برای جوشاندن به تشخیص خودتان بستگی دارد که چقدر تمایل داشته باشید چای‌تان طعم دار شود). ظرف را از روی حرارت بردارید؛ سپس آبکشی کرده و زنجبیل‌ها را دور بریزید.  به انتخاب خودتان به آن لیموشیرین، عسل یا لیموترش اضافه کنید تا طعم آن بهبود یابد. می‌توانید از نوشیدن آن به‌صورت گرم یا سرد لذت ببرید. خواص آب زنجبیل و چای آن شامل ریلکس کردن بدن، آرام کردن دل‌درد، کاهش درد و کاهش تهوع می‌باشد. روزانه یک تا سه فنجان از چای زنجبیل را برای حداکثر کردن خواص آن استفاده کنید.

آب زنجبیل

راه دیگر مصرف دوز موردنیاز روزانه بدن، استفاده از آب زنجبیل است. می‌توانید به‌آسانی با استفاده از یک آبمیوه گیری یا پوست کندن و رنده کردن آن، آب زنجبیل را بگیرید. سپس با استفاده از یک کیسه و فشار دادن آن آب زنجبیل را خارج کنید. می‌توانید مستقیماً یک‌تکه از آن را قورت دهید یا آن را با آب سبزیجات دیگر ترکیب کرده و خواص غذایی آن را افزایش دهید. دستور نوشیدنی‌ای که از ترکیب آب زنجبیل، آب هویج و آب‌پرتقال به دست می‌آید برای افزودن به رژیم غذایی و گرفتن ویتامین‌ها و مواد معدنی‌ای که برای عملکرد سالم بدن ضروری است توصیه می‌شود.

همچنین آب زنجبیل یک افزودنی مهم در بسیاری از غذاهای آسیایی بوده و می‌تواند به غذاهای قدیمی مانند گوشت زنجبیلی و خوراک مرغ با بادام‌هندی اضافه شود. پیشنهاد می‌کنیم که آن را با افزودن به طعم‌دهنده‌های گوشت و مرغ که پیش از کباب کردن، آن‌ها را در آن می‌خوابانید تجربه کنید.

چطور از زنجبیل نگهداری کنیم

برای آنکه از زنجبیل بیشتر استفاده کنید، پوست آن را بکنید و در کیسه‌های پلاستیکی گذاشته و در جامیوه‌ای یخچال قرار دهید. زنجبیل را می‌توانید در یخچال حدود ۳ تا ۴ هفته یا حتی بیشتر نگهداری کنید.

حتی می‌توانید زنجبیل را فریز کرده و مدت‌زمان بیشتری از آن نگهداری نمایید. مخصوصاً اگر تصمیم به رنده کردن آن دارید نگهداری آن در فریزر مناسب است. به‌سادگی زنجبیل رنده‌شده را در بسته پلاستیکی ریخته و در فریزر قرار دهید. اگر قصد دارید از آن برای تهیه آب زنجبیل استفاده کنید، می‌توانید آن را رنده کرده و آن را قبل از باز شدن یخش آبگیری کنید. همچنین می‌توانید پیش از فریز کردن، آن را تکه‌تکه کرده و در فریزر قرار دهید.

ملاحظات

در مصارف محدود به‌طورکلی زنجبیل مشکلی ایجاد نمی‌کند و سبب ایجاد اثرات جانبی در بیشتر مردم نمی‌شود. اگرچه به‌ندرت برخی از مردم ممکن است نسبت به زنجبیل آلرژی داشته باشند، علائم معمول گزارش‌شده شامل معده درد، سوزش سر دل و اسهال می‌باشد.

اگر شما تجربه علائم آلرژی به مواد غذایی مانند قرمز شدن پوست، تاول و احساس خفگی دارید، استفاده از زنجبیل را به‌سرعت متوقف کرده و فوراً با پزشک تماس بگیرید.

مالیدن روغن زنجبیل روی پوست می‌تواند سبب ایجاد مشکل پوستی در برخی مردم شود. بهترین راه برای تشخیص این موضوع این است که مقدار کمی از روغن زنجبیل را روی پوست خود بمالید تا مطمئن شوید که پوست شما به آن حساسیت ندارد. به‌علاوه اگر می‌خواهید خوردن کپسول زنجبیل را امتحان کنید همیشه با دوز پایین این کار را شروع نمایید و با اندازه‌گیری حد تحمل خود آن را افزایش دهید. به دوز پیشنهادی سازنده پایبند باشید و اگر روی شما اثر منفی داشت مقدار مصرف را کاهش دهید.

درنهایت 

• زنجبیل یکی از متداول‌ترین طعم‌دهنده‌های غذایی استفاده‌شده در جهان است؛ اما واقعاً خواص زنجبیل چیست؟
• مطالعات نشان می‌دهند که زنجبیل می‌تواند در کاهش بیماری‌های صبحگاهی نظیر تهوع و آسان کردن درد پریود (درد عادت ماهانه) مؤثر باشد. دیگر خواص زنجبیل برای مردان و زنان شامل مبارزه با آلودگی‌های باکتریایی و قارچی، درمان زخم معده، بهبود عملکرد مغز و کاهش التهاب می‌باشد.
• خواص زیادی برای زنجبیل وجود دارد و به‌طورکلی عوارض جانبی آن ناچیز است. مشکلات معمول شامل دل‌درد، سوزش سر دل، اسهال و التهاب و قرمزی پوست می‌باشد.
• سعی کنید از ریشه زنجبیل به‌صورت تازه یا آسیاب‌شده، مصرف مکمل زنجبیل، چای داغ زنجبیل یا استفاده از روغن زنجبیل برای جذب خواص بی‌نظیر این ادویه سوپراستار استفاده کنید.