خواص پسته خام برای کم خونی
بعید است کسی در ایران به این دنیا آمده باشد و درخصوص خواص پسته خام برای کم خونی چیزی نشنیده باشد. پسته سرشار از مواد مغذی‌است؛ البته همه آجیل‌ها سرشار از مواد مغذی هستند! ما در مقالات متعددی به‌طور گسترده خواص آجیل‌ها را مورد بحث قرارداده‌ایم. این مقالات در خواص آجیل‌ها در دسترس می‌باشند.
هدف از تهیه این محتوا بررسی نقش آهن در بدن و خواص پسته خام برای کم خونی است. ابتدا عملکرد آهن در بدن را مورد بررسی قرار داده و آنگاه به تاثیر پسته برای درمان کم خونی می‌پردازیم.
تاثیر آهن بر عملکردهای بدن
آهن بر بسیاری از عملکردهای مهم بدن انجام تاثیرگذار است. در درجه اول در انتقال اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌ها نقش بسیار مهمی دارد. همچنین آهن نقش مهمی به عنوان جزئی از برخی پروتئین‌ها و آنزیم‌ها در متابولیسم بازی می‌کند.
آهن در حالت آزاد برای بدن سمی است؛ بنابراین از طریق اتصال با لیگاند یا در ترکیب با یک گروه پورفیرین با پروتئین‌ها اتصال برقرار می‌کند. آهن در پروتئین‌های مرتبط با انتقال اکسیژن از جمله هموگلوبین و میوگلوبین یافت می‌شود.
هموگلوبین و میوگلوبین
حدود ۷۰ درصد آهن موجود در بدن در هموگلوبین و میوگلوبین یافت می‌شود. هموگلوبین پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز خون است که مسئول انتقال اکسیژن به بافت‌ها از ریه‌ها می‌باشند. میوگلوبین نیز پروتئینی است که در ماهیچه‌ها یافت می‌شود و برای ذخیره اکسیژن استفاده می‌گردد.
هموگلوبین سیستم انتقال اکسیژن است که در گلبول‌های قرمز خون همه مهره‌داران و برخی از بی‌مهرگان وجود دارد. در انسان، هموگلوبین از چهار زیر واحد پروتئین کروی تشکیل شده‌است.
اکسیژن به اتم آهن موجود در مولکول هموگلوبین در ریه‌ها متصل می‌شود و اکسی هموگلوبین را ایجاد می‌کند. این اتفاق در مویرگ‌های آلوئول‌های ریه رخ می‌دهد. سپس اکسی هموگلبین در مقصد و در سلول‌ها آزاد می‌شود. هموگلوبین CO2 را به ریه‌ها منتقل می‌کند تا به عنوان ضایعات خارج شوند، اما CO2 به قسمت پروتئین مولکول هموگلوبین متصل می شود، نه به آهن متصل شده در گروه هم (Heme).
مانند هموگلوبین، میوگلوبین نیز آهن را به یک گروه هم (Heme) متصل می‌کند. با این حال میوگلوبین از نظر ساختاری بسیار ساده‌تر است و از یک زنجیره پلی‌پپتیدی متشکل از ۱۵۴ اسید آمینه تشکیل شده‌است.
آنزیم‌های وابسته به آهن
تعداد زیادی از آنزیم‌ها برای عملکرد خود به فاکتور آهن نیاز دارند. از جمله مهم‌ترین آنزیم‌های دخیل در فسفوریلاسیون اکسیداتیو (oxidative phosphorylation)، مسیر متابولیکی (metabolic pathway) است که مواد مغذی را به انرژی تبدیل می‌کند.
فریتین و ترانسفرین
آهن خوراکی موجود در مواد غذایی، مانند پسته، در یک مجموعه پروتئینی به نام فریتین (ferritin) ذخیره می‌شود. فریتین دارای ۲۴ زیر واحد است که کپسولی در اطراف اتم‌های آهن ایجاد می‌کند. هر مجموعه ۲۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰ اتم آهن را متصل می‌نماید. پروتئین دیگری به نام ترانسفرین که در کبد ساخته می‌شود، آهن را در خون برای ذخیره به جای دیگری منتقل می‌کند. مکان‌های اصلی ذخیره آهن در بدن شامل کبد، سلول‌های عضلانی و سلول‌های رتیکولواندوتلیال (reticuloendothelial) است. اگر این ذخیره از ظرفیت این سلول‌ها فراتر رود، آهن در مجاورت ترکیب فریتین-آهن در سلول‌ها رسوب می‌کند. به این رسوبات هموسیدرین (Hemosiderin) گفته می‌شود. آهن موجود در هموسیدرین در دسترس سلول نیست. رسوبات هموسیدرین ممکن است به‌دنبال خونریزی دیده‌شوند.
تاثیر آهن بر بدن به‌طور خلاصه
به طور خلاصه می‌توان گفت که بدن انسان برای ساختن دو پروتئین حیاتی به آهن نیاز دارد. این دو پروتئین هموگلوبین و میوگلوبین نام دارند. هموگلوبین پروتئینی است که در داخل گلبول‌های قرمز خون وجود دارد. وظیفه گلبول‌ها انتقال اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌های مختلف بدن است. میوگلوبین پروتئین دیگری است که در سلول‌های عضلانی یافت می‌شود و وظیفه دریافت، ذخیره، انتقال و آزادسازی اکسیژن در مواقع لزوم برای مصرف عضلات را به عهده دارد. حدود هفتاد درصد آهن بدن در این دو پروتئین است. همچینین آهن در ساخت پروتئین‌هایی که برای تنفس و سوخت و ساز سلولی و تولید انرژی لازم هستند، در تولید پروتئین کلاژن و یا برخی انتقال‌دهنده‌های پیام‌های عصبی نقش دارد. این عنصر به عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن نیز کمک می‌کند.
یک مرد بالغ معمولا حدود ۱۰۰۰ میلی‌گرم ذخیره آهن در بدن خود دارد که برای نیاز سه سال او کافی‌است. در حالی‌که یک زن بالغ حدود ۳۰۰ میلی‌گرم آهن ذخیره ای دارد که تنها برای شش ماه نیاز او کافی‌است. معمولا میزان کمی آهن از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود. مهم‌ترین شکل از دست دادن آهن در مردان خونریزی مخفی و تشخیص داده نشده از طریق دستگاه گوارش و در زنان عادت ماهیانه می‌باشد.
این قسمت گزیده و ترجمه‌ای از مقاله منتشرشده در سایت NEWS MEDICAL LIFE SCIENCES می‌باشد.
خواص پسته خام برای کم خونی
تا اینجا درمورد تاثیر آهن بر سلامت بدن و عملکرد این عنصر توضیح دادیم. در این بخش توضیح مختصری درباره تاثیر پسته بر کم خونی می‌پردازیم.
از گذشته پسته به عنوان خوراکی حاوی آهن شناخته می‌شود. هرچند که آهن موجود در پسته از برخی دیگر از آجیل‌ها کمتر است؛ با این‌حال حاوی مقادیر مناسبی از آهن می‌باشد. هر ۱۰۰ گرم پسته حاوی ۳.۹ میلی‌گرم آهن می‌باشد. این درحالی است که آهن موجود در ۱۰۰ گرم بادام هندی ۶.۷ میلی‌گرم است. مقدار آهن مورد نیاز بدن باتوجه به سن و جنسیت نیز به قرار جدول زیر است.
برای درمان کم خونی چقدر پسته بخوریم؟
نتیجه‌ای که از این جدول می‌توان گرفت این است که یک شخص بالغ برای اینکه آهن موردنیاز بدن خود را از طریق خوردن پسته تامین کند باید بیش از ۳۰۰ گرم پسته در روز مصرف نماید! بدون تردید این کار برای کوتاه مدت نیز مقدور نمی‌باشد چه رسد به اینکه به عنوان سبک زندگی برگزیده شود.
خوراکی‌های دیگر حاوی آهن شامل لوبیا و عدس، سیب‌زمینی پخته، سبزی‌های با برگ سبز تیره مانند اسفناج، غلات صبحانه غنی‌شده، نان‌های سبوس‌دار و غنی‌شده است. بنابراین باید آهن بدن از منابع گوناگون تامین شود. مکمل‌های غذایی نیز می‌توانند به تامین آهن مورد نیاز بدن کمک کنند.
برای آشنایی با عوارض فقر آهن ویتامین‌های موجود در آجیل را مطالعه کنید.
