بادام درختی چیست؟

بادام درختی چیست؟ بادام گونه‌ای از درختان بومی ایران و کشورهای اطراف آن است، اما به طور گسترده در مناطق دیگر کشت می‌شود. درحقیقت بادام نام بذر خوراکی و پرکشت این درخت است. گونه Prunus آن را با هلو در زیردسته Amygdalus طبقه‌بندی می‌کنند. این‌گونه از دیگر تیره‌های فرعی آن توسط شیارهای روی پوست‌اش که دانه را احاطه کرده متمایز می‌شود. ما در این مقاله از سایت هفت مغز به طور کامل درباره درخت بادام درختی توضیح داده ایم.

در حقیقت بادام جزو آجیل‌ها به حساب نمی‌آید، بلکه از انواع شفت‌هایی است که دارای یک پوسته بیرونی و یک پوشش درونی سخت هستند و دانه در درون آن‌ها قرار می‌گیرد.

مغز بادام با شکستن این پوست به دست می‌آید. بادام به صورت مغزشده یا همراه با پوست برای خرید در دسترس است. بادام بلانچ شده مغز بادامی است که با آب داغ پوست نازک آن نرم و سپس برداشته شده‌است.

درخت بادام چیست؟

بادام درختی برگریز است. ارتفاع آن به ۴ تا ۱۰ متر و قطر یک تنه آن تا ۳۰ سانتی متر می‌رسد. شاخه‌های جوان ابتدا سبز هستند و در معرض نور خورشید به رنگ بنفش در می‌آیند. سپس در سال دوم خود خاکستری می شوند. برگ‌ها ۸ تا ۱۳ سانتی‌متر طول دارند، دارای حاشیه دندانه‌دار و دمبرگ ۲.۵ سانتی‌متری می‌باشند. گل‌های آن سفید تا صورتی کم‌رنگ با قطر ۳ تا ۵ سانتی‌متر و با پنج گلبرگ می‌باشد. این گلبرگ‌ها به صورت منفرد یا جفت رشد می‌کنند و در اوایل بهار قبل از برگ‌ها ظاهر می‌شوند. بادام در آب و هوای مدیترانه‌ای با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان های ملایم و مرطوب بهترین رشد را دارد. دمای مطلوب برای رشد آنها بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. جوانه‌های درخت بادام برای بیدارشدن از خواب به ۲۰۰ تا ۷۰۰ ساعت ماندن در سرمای زیر ۷.۲ درجه سانتیگراد نیاز دارند.

بادام در سال سوم پس از کاشت به بار می‌نشیند. درختان پنج تا شش سال پس از کاشت به ظرفیت نهایی خود می‌رسند. میوه درخت بادام در پاییز ۷ تا ۸ ماه پس از گلدهی می‌رسد.

آشنایی کامل با میوه بادام

طول میوه بادام ۳.۵ تا ۶ سانتی‌متر است. از نظر گیاه‌شناسی بادام یک آجیل به حساب نمی‌آید، بلکه شفت (میوه آلویی) می‌باشد. این میوه دارای یک پوشش بیرونی و گوشتی، مانند آلو و گیلاس است که در یک پوشش سخت ضخیم، چرمی و سبز خاکستری که بدنه نامیده می‌شود قرار دارد. در داخل بدنه پوسته‌ای مشبک، سخت و چوبی قرار دارد. درون پوسته، بذر خوراکی قرار دارد که معمولاً مغز بادام خوانده می‌شود. به طور‌کلی تنها یک دانه در این‌جا وجود دارد ولی گاهی اوقات دو دانه نیز در آن موجود است. بعد از رسیدن میوه، پوست آن شکاف می‌خورد و از پوسته سخت آن جدا می‌شود. سپس میوه از درخت به زمین می‌افتد.

خاستگاه و تاریخچه بادام درختی

بادام بومی ایران و کشورهای اطراف آن است. در دوران باستان بادام توسط انسان‌ها در امتداد سواحل مدیترانه به شمال آفریقا و جنوب اروپا گسترش یافت. در سال‌های اخیر نیز راه خود را به سایر نقاط جهان به ویژه کالیفرنیا واقع در ایالات متحده باز کرد. نوع وحشی بادام در مناطقی از شام رشد می‌کند.

اهلی شدن بادام با انتخاب نوع شیرین آن از انواع تلخ‌اش توسط انسان آغاز شد. مشخص نیست که کدام یک از اجداد وحشی بادام، گونه اهلی آن را ایجاد کرده است. به احتمال زیاد ممکن است که گونه Prunus Fenzliana از اجداد وحشی بادام باشد. علت این احتمال تا حدی به این دلیل است که این‌گونه بومی ارمنستان و آذربایجان است. این نقطه جایی است که ظاهرا بادام اهلی شده‌است. گونه‌های بادام وحشی توسط کشاورزان اولیه، ابتدا به صورت ناخواسته و در انبارهای زباله و سپس تعمداً در باغ‌های آنان پرورش داده‌شد.

برای پاسخ به این سوال که بادام درختی چیست ؟ می توان گفت که یکی از اولین درختان میوه اهلی شده‌است. علت آن نیز به قابلیت بادام برای پرورش آن از دانه برمی‌گردد. بادام اهلی، اوایل عصر مفرغ (۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد) یا حتی پیش از آن در اماکن باستانی مانند اردن وجود داشته است. یکی دیگر از نمونه‌های معروف بادام در جهان باستان، میوه‌ای است که در مقبره توتانخامون در مصر (حدود سال ۱۳۲۵ قبل از میلاد) پیدا شده و احتمالاً از شام وارد این کشور شده‌است. باغ گیاه شناسی سلطنتی ادینبورگ گزارش می‌دهد که از بین کشورهای اروپایی آلمان شمالی‌ترین کشور اروپایی است که در آن بادام اهلی شده‌است.

معرفی روش کشت بادام درختی

 گرده‌افشانی

 گرده‌افشانی بادام در کالیفرنیا بزرگترین رویداد سالانه گرده‌افشانی مدیریت شده در جهان است. ۱.۴ میلیون کندو (تقریبا نیمی از کل کندوهای عسل در ایالات متحده) در ماه فوریه به باغ‌های بادام حمل می‌شود. قسمت عمده‌ای از این گرده‌افشانی توسط کارگزاران گرده‌افشانی مدیریت می‌شود که برای این کار با زنبورداران مهاجر از حداقل ۴۹ ایالت قرارداد بسته‌اند. این تجارت به شدت تحت تأثیر اختلال فروپاشی کلنی قرار گرفته و باعث کمبود زنبورهای عسل در سراسر کشور و افزایش قیمت گرده‌افشانی حشرات شده‌است. برای محافظت نسبی از تولیدکنندگان بادام در برابر افزایش هزینه گرده‌افشانی حشرات، پژوهشگران سرویس تحقیقات کشاورزی (ARS) آمریکا مجموعه جدیدی از درختان بادام خود گرده افشان را عرضه کرده‌اند. مدتی می‌شود که درختان بادام خود گرده افشان، مانند Tuono، وجود دارند، اما محصول آن‌ها به اندازه درخت بادام Nonpareil کالیفرنیا که توسط حشرات گرده‌افشانی می‌شود مطلوب نیست. درخت Nonpareil، بادام‌های بزرگ و صافی تولید می کند و ۶۰ تا ۶۵ درصد مغزهای آن خوراکی است. Tuono پوست ضخیم‌تری دارد و فقط ۳۲ درصد بازدهی دارد. اما داشتن پوست ضخیم مزایایی هم دارد. پوسته ضخیم Tuono از آجیل در برابر آفات تهدیدکننده‌ای مانند کرم ناف نارنجی محافظت می‌نماید. محققان ARS موفق شده‌اند درخت Tuono مقاوم در برابر آفات را با Nonpareil مخلوط کنند. در نتیجه این عمل ارقام ترکیبی درختان بادام خود گرده‌افشانی حاصل شده که کیفیت آجیل بالایی نیز دارند. گونه‌های ترکیبی جدید و خودگرده‌افشان دارای رنگ پوست، عطر و طعم و محتوای روغن با کیفیتی هستند و وابستگی تولیدکنندگان بادام به گرده‌افشانی حشرات را کاهش می‌دهند.

بیماری‌های درخت بادام

درختان بادام می‌توانند توسط مجموعه‌ای از ارگانیسم‌های آسیب‌زا مانند حشرات، عوامل بیماری‌زای قارچی، ویروس‌های گیاهی و باکتری‌ها مورد حمله قرار گیرند.

پایداری

تولید بادام در کالیفرنیا عمدتا در دره مرکزی (Central Valley) متمرکز است. این مکان دارای آب و هوای معتدل، خاک غنی، آفتاب فراوان و وجود آب تامین شده، شرایط ایده آل رشد را برای بادام ایجاد می‌کند. به دلیل خشکسالی های مداوم در کالیفرنیا در اوایل قرن ۲۱، پرورش بادام به روشی پایدار دشوارتر شد. این مسئله به دلیل مقدار زیاد آب مورد نیاز برای تولید بادام است. یک بادام برای رشد مناسب به تقریباً ۱.۱ گالن آمریکا (۴.۲ لیتر) آب نیاز دارد. با این حال تولید شیر گاو بیش از شیر بادام به آب نیاز دارد. در سال ۲۰۱۴ کالیفرنیا ۱۹.۲ میلیون تن شیر گاو تولید کرد. در همان سال این ایالت تنها ۹۷۱ هزار تن بادام تولید نمود.

استراتژی‌هایی که برای پایداری تولید بادام توسط شورای بادام کالیفرنیا و کشاورزان بادام اجرا می‌شوند شامل موارد زیر است:

• سلامت درخت و خاک و سایر عوامل کشاورزی
• به حداقل رساندن تولید گرد و غبار در حین برداشت
• سلامت زنبورهای عسل جهت گرده‌افشانی
• رهنمودهای آبیاری برای کشاورزان
• ایمنی مواد غذایی
• کاهش تولید زباله با استفاده از مواد زیستی (biomass) با هدف دستیابی به زباله صفر
• استفاده از انرژی خورشیدی در حین فرآیند
• توسعه اشتغال
• پشتیبانی از تحقیقات علمی برای بررسی خواص بالقوه مصرف بادام برای سلامتی
• آموزش بین المللی در مورد شیوه‌های پایداری

لازم به ذکر است که کالیفرنیا بزرگترین تولیدکنده بادام جهان بوده و درصد زیادی از بادام جهان در این ایالت تولید می‌شود. تجربه‌های این ایالت در زمینه تولید بادام می‌تواند چراغ راهی برای سیاست گذاران کشور ما نیز باشد.